گوشت قربانی را باید به چه کسانی بدهیم؟
آیا برای شما هم این شبهات پیش آمده که فکر کنید گوشت قربانی را باید به چه کسانی بدهید؟
گوشت قربانی در فرهنگ ما ایرانی ها کاملا جا افتاده و معروف است. در این مقاله از طیب گوشت به بررسی جایگاه گوشت قربانی در اسلام و قرآن و روایات پرداخته شده است. بنابراین به شما کمک می‌کند تا دقیقا بدانید گوشت قربانی را به چه کسانی بدهید.
طبق اسلام و روایات گوشت قربانی را باید به چه کسانی بدهیم؟
در اسلام، گوشت قربانی را باید بین سه دسته از افراد تقسیم کرد:
- خانواده: یک سوم گوشت قربانی برای خودتان و خانواده‌تان است. این به شما اجازه می‌دهد که از گوشت قربانی استفاده کنید و آن را در خانه بخورید.
- دوستان و همسایگان: یک سوم دیگر از گوشت قربانی را بین دوستان، همسایگان و افرادی که در نزدیکی شما زندگی می‌کنند تقسیم کنید. این کار میزان اشتراک و ارتباط اجتماعی را تقویت می‌کند.
- نیازمندان و محتاجان: یک سوم دیگر گوشت قربانی را بین نیازمندان و محتاجان در جامعه تقسیم کنید. می‌توانید این گوشت را به عنوان کمک غذایی به خیریه‌ها، موسسات خیریه، مساجد، بیمارستان‌ها و افراد نیازمند توزیع کنید.
در هر صورت، برای دقیق‌ترین راهنمایی درباره تقسیم گوشت قربانی، بهتر است به مراجع دینی و فقهی معتبر مراجعه کنید.
گوشت قربانی چیست؟
«گوشت قربانی» به گوشت حیوانی اطلاق می‌شود که در جشن‌ها و مراسم دینی به خصوص در اسلام، برای ذبح و قربانی کردن به عنوان نشانه‌ای از تسلیم و ابراز تقدیر از خداوند به برخی از نیازمندان تقدیم می‌شود.
در جشن عید قربان یا عید الأضحی، مسلمانان یک حیوان (معمولاً گوسفند یا گاو) را ذبح می‌کنند و گوشت آن را تقسیم می‌کنند. این عمل قربانی در اندازه‌های مختلف در سراسر جهان انجام می‌شود و به عنوان بخشی از عبادات دینی در نظر گرفته می‌شود.
گوشت قربانی پس از ذبح و آماده سازی، به طور عمومی در سه قسمت تقسیم می‌شود: یک سوم برای خودتان و خانواده، یک سوم برای دوستان و همسایگان، و یک سوم دیگر برای نیازمندان و محتاجان در جامعه. این تقسیم بر اساس روایات و اصول دینی اسلامی انجام می‌شود.
قربانی کردن در قرآن
قرآن کریم در چند جایگاه به قربانی کردن اشاره دارد. یکی از مهم‌ترین آیات مرتبط با قربانی کردن در قرآن، در سوره الحج آیه ۳۷ آمده است که به شرح زیر است:
“لَنْ يَنَالَ اللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَٰكِنْ يَنَالُهُ التَّقْوَىٰ مِنْكُمْ ۚ كَذَٰلِكَ سَخَّرَهَا لَكُمْ لِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَاكُمْ ۗ وَبَشِّرِ الْمُحْسِنِينَ”
این آیه بیان می‌کند که گوشت و خون حیوانات قربانی شده به خداوند نمی‌رسد، بلکه تقوا از شما به او می‌رسد. قربانی کردن حیوانات نشان از تسلیم و اطاعت از فرمان خداوند است و به شما اجازه می‌دهد تا از فضیلت و تقدیر خداوند برخوردار شوید.
در آیات دیگری نیز به قربانی کردن اشاره شده است. به عنوان مثال، در سوره الکوثر آیه ۲ آمده است:
“فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ”
این آیه بیان می‌کند که برای پروردگارت نماز بخوان و قربانی کن.
قرآن کریم به قربانی کردن در مواردی اشاره می‌کند ولی جزئیات و روش‌های انجام آن در تفصیل در قرآن آمده نیست. برای روش‌ها و جزئیات بیشتر در مورد قربانی کردن، به رسوم و روایات دینی و منابع تفسیری اسلامی مراجعه کنید.
در قرآن کریم، برخی سوره‌ها و آیات به قربانی کردن و ذبح حیوانات اشاره دارند. در مواردی، قربانی کردن به عنوان نمادی از تسلیم و ابراز اطاعت از خداوند برجسته شده است. به عنوان مثال:
سوره البقرة، آیه ۱۹۶: “وَأَتِمُّوا الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ لِلَّهِ ۚ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ ۖ وَلَا تَحْلِقُوا رُءُوسَكُمْ حَتَّىٰ يَبْلُغَ الْهَدْيُ مَحِلَّهُ ۚ فَمَنْ كَانَ مِنْكُمْ مَرِيضًا أَوْ بِهِ أَذًى مِنْ رَأْسِهِ فَفِدْيَةٌ مِنْ صِيَامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسُكٍ ۚ فَإِذَا أَمِنْتُمْ فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ ۚ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَسَبْعَةٍ إِذَا رَجَعْتُمْ ۗ تِلْكَ عَشَرَةٌ كَامِلَةٌ ۗ ذَٰلِكَ لِمَنْ لَمْ يَكُنْ أَهْلُهُ حَاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ” در این آیه، به مسلمانان دستور داده می‌شود که در حج و عمره به عبادات خدا پایبند باشند و قربانی
بعضی از آیات دیگر که به قربانی کردن و ذبح حیوانات اشاره دارند عبارتند از:
- سوره الحج، آیه ۳۴: “وَلِكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنسَكًا لِيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَىٰ مَا رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ ۗ فَإِلَٰهُكُمْ إِلَٰهٌ وَاحِدٌ فَلَهُ أَسْلِمُوا ۗ وَبَشِّرِ الْمُخْبِتِينَ” در این آیه، به تمام امت‌ها (جوامع و قوم‌ها) اجازه داده شده است تا به طور عمومی نمادی از تسلیم و ابراز اطاعت از خداوند با قربانی کردن حیوانات برجسته کنند.
- سوره الحج، آیه ۳۶: “وَالْبُدْنَ جَعَلْنَاهَا لَكُمْ مِنْ شَعَائِرِ اللَّهِ لَكُمْ فِيهَا خَيْرٌ ۖ فَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهَا صَوَافَّ ۖ فَإِذَا وَجَبَتْ جُنُوبُهَا فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْقَانِعَ وَالْمُعْتَرَّ ۚ كَذَٰلِكَ سَخَّرْنَاهَا لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ” در این آیه، بدن حیوانات قربانی شده به عنوان نمادی از شعائر و نشانه‌های دینی خداوند برشمرده شده و از مؤمنان خواسته شده است که به نام خداوند آن را در زمان قربانی کردن یاد کنند و پس از ذبح، از گوشت آن بخورند و افراد فقیر و نیاز
- سوره الأنعام، آیه ۱۶۲: “قُلْ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ” این آیه به تأکید بر اینکه عبادات و قربانی‌ها برای خداوند است و همه زندگی و مرگ این امور برای خداوند متعال است، اشاره می‌کند. قربانی کردن نیز یکی از نمادهای اراده و تسلیم خداوند است.
- سوره الحج، آیه ۲۸: “لِيَشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ وَيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِي أَيَّامٍ مَعْلُومَاتٍ عَلَىٰ مَا رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ ۖ فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْبَائِسَ الْفَقِيرَ” این آیه به مؤمنان می‌فرماید که در ایام معین (مثلاً در ایام عید قربان)، از نعمت‌هایی که خداوند از مالشان به آنها داده، شاکری کنند و نه تنها خودشان از گوشت قربانی بخورند، بلکه افراد فقیر و نیازمند را نیز از آن بخورانند.
توجه داشته باشید که این تفسیرها به عنوان مثال‌ها از آیات مرتبط با قربانی در قرآن آورده شده‌اند و برای درک کامل و دقیق مفهوم قرآنی، به تفاسیر و منابع تفسیری مراجعه کنید.
قربانی کردن در روایات
قربانی کردن در روایات اسلامی و سنت‌های پیامبر اسلام (صلّی الله علیه و آله) نیز به شدت توصیه شده است. در اسلام، قربانی کردن به عنوان یک عبادت مورد تأکید و اهمیت قرار گرفته است. در زیر به برخی از روایات مربوط به قربانی کردن اشاره می‌کنم:
- دربارهٔ قربانی ابراهیم: روایتی معروف از قربانی ابراهیم و پسرش اسماعیل در قرآن آمده است. طبق این روایت، خداوند به ابراهیم (علیه السلام) فرمان داد تا پسرش را قربانی کند. ابراهیم (علیه السلام) بر این فرمان اطاعت کرد و در لحظهٔ ذبح پسرش، خداوند جان پسر را نجات داد و جایگزین آن را با گوسفندی که برای قربانی آمده بود، فرمود. این روایت نشانگر اطاعت و تسلیم ابراهیم نسبت به فرمان الهی است و قربانی کردن را به عنوان عملی از ابراز اطاعت از خداوند آموخته است.
- قربانی در عید قربان: روایات بسیاری دربارهٔ قربانی کردن در عید قربان وجود دارد. طبق این روایات، پیامبر اسلام (صلّی الله علیه و آله) و ائمه اطهار (علیهم السلام) قربانی انجام می‌دادند و مسلمانان نیز در این روزها اقدام به قربانی حیوانات می‌کنند. این عمل به عنوان عبادتی است که به عنوان نمادی از تسلیم و اطاعت از فرمان خداوند در این عید انجام می‌شود و به فقرا و نیازمندان نیز از گوشت قربانی تعلق می‌گیرد.
- روایت‌های دیگر نیز دربارهٔ قربانی کردن در روزهای ویژه و مناسبت‌های دینی وجود دارد. برخی از روایات معروف شامل موارد زیر است:
- در روز عرفه: روز عرفه، روزی است که حجاج در آن در صعود به عرفات و در حضور خداوند، اقدام به قربانی می‌کنند. این روز به عنوان یک روز عبادی مهم شناخته شده است و قربانی کردن در آن مورد توصیه قرار دارد.
- در ماه ذی الحجه: ماه ذی الحجه، ماهی است که عید قربان در آن قرار دارد و در این ماه، قربانی کردن و ذبح حیوانات برای خداوند و ابراز تسلیم و اطاعت از او توصیه می‌شود.
- در مناسبت‌های دینی: در برخی مناسبت‌های دینی مانند عید الفطر و عید قربان، قربانی کردن از جمله آداب و سنت‌های این مناسبت‌هاست. در این روزها، مسلمانان اقدام به قربانی کردن حیوانات می‌کنند و گوشت قربانی را بین خود، اقوام و فقرا تقسیم می‌کنند.
در این روایات، قربانی کردن به عنوان یک عمل عبادی و نمادی از تسلیم و اطاعت از فرمان الهی در مناسبت‌ها و روزهای خاص توصیه شده است. این عمل همچنین به افزایش رحمت و محبت در جامعه، اشتراک و همدردی با فقرا و نیازمندان و تقویت ارتباط با خداوند کمک می‌کند.
- قربانی در روز عاشورا: روز عاشورا، روزی است که در آن امام حسین (علیه السلام) و یارانش در کربلا به شهادت رسیدند. در این روز، قربانی کردن و ذبح حیوانات به عنوان یک عمل عبادی و تعبیری از ارادت به اهل بیت (علیهم السلام) و اعلام وفاداری به آرمانهای انقلابی ایشان مورد توصیه است. برخی از مسلمانان در این روز به عنوان یادبودی از شهدای کربلا، قربانی می‌کنند.
- قربانی کردن در روزهای عید غدیر: عید غدیر، روزی است که پیامبر اسلام (صلّی الله علیه و آله) در آن حضور مردم را به امامت و ولایت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) اعلام کرد. در این روز، قربانی کردن به عنوان یک اقدامی از اظهار محبت و تعلق به امامت علی (علیه السلام) و اعلام وفاداری به اهل بیت (علیهم السلام) توصیه می‌شود.
توجه داشته باشید که این روایات و سنت‌ها در قالب تاریخ و فرهنگ اسلام شکل گرفته‌اند و بر اساس آنچه از روایات و منابع دینی به دست آمده است، عمل می‌کنند. تأکید می‌شود که برای درک کامل و دقیقتر مفهوم قربانی در اسلام، به تفاسیر و منابع دینی و مراجع معتبر مراجعه کنید.
